Sabor Svetog Arhangela Mihaila, poznat u narodu kao Aranđelovdan, jedan je od
najvažnijih pravoslavnih praznika i treća najučestalija krsna slava u srpskom narodu.
Ovaj praznik, koji se obeležava 21. novembra, nosi duboku duhovnu simboliku i
vezan je za brojne običaje i narodna verovanja.
Značenje i simbolika
Prema crkvenom predanju, Sveti Arhangel Mihailo prvi je stupio u borbu sa zlim
duhom i predstavlja nebeskog ratnika, vesnika Božje pravde. Njegovo ime na grčkom
jeziku znači "onaj koji je kao Bog". Na ikonama je često prikazan sa mačem ili
kopljem, simbolizujući snagu i pravdu.
Zanimljivo je da je Aranđelovdan bio krsna slava dinastije Nemanjića, uključujući
Stefana Nemanju i cara Dušana. Prema legendi, car Dušan je ovu slavu proslavljao
stojeći dok je, prema predanju, anđeo Mihailo stajao na njegovom ramenu. Jedne
godine, usled nemarnosti, car je seo, što je, prema narodnom kazivanju, naljutilo
arhangela koji je potom odleteo, ostavivši cara da se mesecima moli za oproštaj.
Običaji i verovanja
Narodno verovanje kaže da se na Aranđelovdan "nebo otvara" i da iskrene molitve iz
srca donose ispunjenje želja. Odlazak u crkvu i molitva svom anđelu zaštitniku
smatraju se najvažnijim običajem na ovaj dan.
Vreme na Aranđelovdan, prema narodnim tumačenjima, predskazuje kakva će biti
predstojeća zima i proleće. Takođe, smatra se da bolesnici na ovaj dan ozdravljaju ili
otpočinju put ka oporavku. U pojedinim krajevima Srbije, Sveti Arhangel Mihailo slavi
se i kao zaštitnik stočara, jer se veruje da samo on može zaštititi stoku od vukova.
Da li se priprema žito?
Jedan od zanimljivih običaja vezanih za Aranđelovdan jeste pitanje pripreme žita.
Prema narodnom verovanju, Sveti Arhangel Mihailo se smatra "živim svetiteljem", te
se žito ne priprema. Međutim, crkva podseća da se kuvana pšenica ne vezuje
isključivo za smrt, već simbolizuje život u veri. O tome je govorio i patrijarh Pavle,
ističući da su svi sveci živi u Bogu, jer je Bog "Bog živih, a ne "mrtvih";.
Aranđelovdan danas
Ovaj praznik, obeležen crvenim slovom u crkvenom kalendaru, i dalje okuplja mnoge
pravoslavne vernike u molitvi i zajedništvu. Za one koji ga slave kao krsnu slavu,
Aranđelovdan je prilika za okupljanje porodice i blagoslove, dok svi ostali u ovom
danu vide trenutak za duhovno osveženje i obnovu vere.
Neka Aranđelovdan donese mir, zdravlje i radost svim vernicima i slavljenicima!
Comments