Robert Džejms "Bobi"Fišer, jedan od najbriljantnijih umova u istoriji sporta, ostavio je
neizbrisiv trag u šahovskom svetu i šire. Sa IQ-om od 180, genijalnim talentom i
često kontroverznim ponašanjem, Fišer je bio figura koja je intrigirala i fascinirala
generacije.
Bobi Fišer u Lajpcigu, 1960. Foto (preuzeto sa interneta)
Rođen 1943. godine u Americi, u porodici čija je istorija podjednako zagonetna kao i
njegov karakter, Fišer je odrastao u Čikagu pod budnim okom majke Redžine
Vender, poljske Jevrejke rođene u Švajcarskoj. Misterija o njegovom pravom ocu
nikada nije rešena. Iako je nosio prezime prvog supruga svoje majke, Hansa-
Gerharda Fišera, mnogi veruju da je njegov otac bio mađarski fizičar Pol Nemenji,
učesnik projekta Menhetn.
Početak genijalne šahovske karijere
Fišer je otkrio šah kao dečak i ubrzo postao čudo od deteta. Sa samo 15 godina
osvojio je titulu prvaka SAD i postao neprikosnoveni rival sovjetskih šahista, koji su
tada dominirali igrom. Pobedivši neke od najvećih šahovskih imena poput Botvinika,
Spaskog i Talja, Fišer je dokazao da može parirati svima, uključujući i najbolje iz
Sovjetskog Saveza.
Krunu svoje karijere doživeo je 1972. godine, kada je na "Meču stoleća" u Rejkjaviku,
na Islandu, pobedio Borisa Spaskog i postao svetski šampion. Taj duel, vođen u
vreme Hladnog rata, nosio je političku težinu, ali Fišer je igrao samo za sebe.
Uspon i povlačenje
Iako je bio na vrhuncu slave, Fišer je šokirao svet 1975. godine, kada je odbio da
brani titulu protiv Anatolija Karpova zbog neslaganja sa pravilima FIDE. Njegova
poruka bila je jasna: ako uslovi ne budu savršeni, neće igrati. Na kraju, povukao se iz
šahovskog sveta, ostavljajući Sovjete da dominiraju narednim decenijama.
Povratak u Jugoslaviju
Fišer se iznenada vratio šahovskim tablama 1992. godine u Jugoslaviji, gde je
ponovo odigrao "Meč stoleća" protiv Spaskog na Svetom Stefanu. Uprkos
međunarodnim sankcijama koje su tada bile na snazi, meč je održan, a Fišer je
pobedio. Ova odluka donela mu je ozbiljne posledice – američka vlada optužila ga je
za kršenje sankcija, zbog čega više nikada nije kročio na američko tlo.
Kontroverze i poslednje godine
Osim po briljantnim partijama, Fišer je bio poznat i po ekscentričnim izjavama i
ponašanju. Eksperimentisao je sa religijom, davao antisemitske izjave i oštro
kritikovao američku politiku. Poslednje godine života proveo je na Islandu, koji mu je
pružio azil. Preminuo je 2008. godine u 64. godini života – simbolično, koliko i polja
na šahovskoj tabli.
Comments