Josip Broz Tito, maršal i doživotni predsednik Socijalističke Federativne Republike
Jugoslavije, našao se na novčanicama ne samo u svojoj zemlji, već i u jednoj,
naizgled neočekivanoj, afričkoj državi – Republici Gvineji. I dok je Jugoslavija tek
1985. godine počela koristiti Titov lik na novčanici od 5000 dinara, Gvineja je to
učinila znatno ranije.
Naime, 1971. godine Republika Gvineja je uvela svoju novu valutu, nazvanu "sili", što
na njihovom jeziku znači "slon". Samo devet godina kasnije, 1980. godine, na
najvećoj novčanici od 500 silija osvanula je Titova slika. Ova novčanica bila je u
opticaju do 1985. godine, kada je povučena.
Zanimljivo je da su se gvinejske vlasti odlučile na ovaj potez u periodu kada je država
bila aktivan član Pokreta nesvrstanih, pokreta koji je Tito suosnovao. Time je ova
zapadnoafrička zemlja htela da oda počast Titovoj borbi protiv kolonijalizma i
imperijalizma, što je bio jedan od ključnih motiva Pokreta nesvrstanih.
Numizmatičar Zlatko Višćević, koji je istraživao ovu zanimljivost, objašnjava da je
neobično videti lik političkog lidera druge zemlje na državnom novcu. Gvineja, koja je
1958. stekla nezavisnost od francuske kolonijalne vlasti, samo 23 godine kasnije
postavlja Titov lik – Evropljanina i belca – na svoju najveću novčanicu, što dodatno
podcrtava važnost koju je Pokret nesvrstanih imao u to vreme.
Na ostalim novčanicama iz iste serije našli su se i drugi poznati svetski lideri, među
kojima su marokanski kralj Muhamed V, bivši predsednik Gane Kvame Nkruma, te
bivši premijer Demokratske Republike Kongo Patris Lumumba. Svi ovi lideri, kao i
Tito, bili su simboli borbe za slobodu i nezavisnost svojih naroda.
Jugoslavija je tek 1985. godine, nakon što je Gvineja već povukla svoju novčanicu sa
Titovim likom, odlučila da svog doživotnog predsednika postavi na domaći novac.
Novčanica od 5000 dinara sa Titovim likom postala je simbol tadašnjeg
jugoslovenskog jedinstva, koje je počelo da se urušava pred političkim izazovima, koji
su usledili u kasnim osamdesetim godinama.
Ovaj zanimljiv istorijski kuriozitet o novčanicama još jednom pokazuje kako novac,
osim svoje ekonomske, ima i snažnu propagandnu ulogu. Gvinejska novčanica sa
Titovim likom nosi simboličnu poruku o važnosti zajedničke borbe protiv kolonijalizma
i o dubokim vezama između afričkih zemalja i lidera Pokreta nesvrstanih.
(Foto: Preuzeto sa interneta)
Comments